Dokterswoning aan de Kerklaan (H04)

Adres: Kerklaan 11, 1961 GA Heemskerk
Kadastraal: D 6102

Inleiding

Aan de noordwestzijde van de Kerklaan gelegen voormalige DOKTERSWONING daterend uit 1917. Het pand werd gebouwd in nieuw-historiserende stijl naar ontwerp van de Haarlemse architect en leraar middelbaar onderwijs Willem Robbers (Leeghwaterstraat 19). Opdrachtgever was het R.K. Parochiaal Kerkbestuur van de H. Laurentius te Heemskerk. In de vergadering van 15 mei 1917 had pastoor J.Th. Boonekamp de andere bestuursleden overtuigd van de noodzaak dat er in zo'n grote en voor meer dan 80% katholieke gemeente een katholieke dokter was, maar dat een geschikte dokterswoning ontbrak1. Diezelfde vergadering werd besloten om architect Robbers opdracht te geven een ontwerp en bestek te laten maken. Nadat op 6 augustus 1917 gemeenteopzichter B. Nijman de plannen had goedgekeurd en het college de vergunning verleende, vond op 13 augustus de aanbesteding plaats. In het notulenboek van het kerkbestuur wordt hiervan als volgt verslag gedaan: "Van de twee inschrijvers B. Nyman en J. Henneman, was J. Henneman de laagste en wel voor de som van ƒ 14146 - wel ƒ 1473 hooger dan de begrooting van den architekt; doch dit lag aan de enorme stijging der materialen sinds Juli 1917. Na met den Heer Henneman gesproken te hebben en gezegd dat de werkzaamheden zoveel mogelijk door vakmannen van Heemskerk zouden worden uitgevoerd, werd hem het werk gegund." In 1927-'28 liet de toenmalige bewoner dokter A.M. Ypma tegen de linkerzijgevel een serre aanbouwen (ontwerp en uitvoering: N.V. Aannemersmij. "Noord-Holland" te Heemskerk, directie Henneman & Mok)2. Naderhand is het pand verbouwd tot notariskantoor. Wegens bezwaren van de eigenaar kon het interieur niet onderzocht worden. Blijkens de ontwerptekening bevond zich links van de vestibule en de achterliggende centrale hal een kamer en suite met aan de voorzijde de salon en aan de achterkant de huiskamer. Het achter de zij-ingang in de rechterzijgevel gelegen onderkelderde wachtportaal gaf toegang tot de apotheek rechtsvoor en de onderzoekskamer rechtsachter. Middenachter was een deels uitgebouwde keuken. Op de verdieping bevonden zich drie slaapkamers, een dienstbodekamer, een logeerkamer, twee bergruimten en een tweede toilet.
N.B. De in 1996 gerealiseerde uitbreiding aan de achterzijde valt buiten de bescherming.

Omschrijving

Op nagenoeg vierkant grondplan (circa 10,3 m breed en 9,7 m diep) gebouwd pand van één bouwlaag waarboven een zolderverdieping met borstwering onder een samengesteld dak bestaande uit twee evenwijdige zadeldaken met daartussen achtereenvolgens een voorschild, een enigszins verdiept plat en een achterschild. Het dak is gedekt met rode tuiles du Nord. De buitengevels zijn uitgevoerd als spouwmuur en opgetrokken in rode machinale waalsteen in halfsteens verband met snijvoeg. Het trasraam is gemetseld in rode machinale waalklinkers in kruisverband met donkerder snijvoeg. Bovenaan worden de gevels beëindigd door een op geprofileerde klossen rustende lijstgoot die zich ook voortzet langs de schuine randen van de twee puntgevels van de voor- en achtergevel. In beide zijgevels bevinden zich schootankers ter hoogte van de verdiepingsvloer en bovenaan de borstwering.
De voorgevel (ZO) heeft een nagenoeg symmetrische opzet die boven de parterre bestaat uit twee puntgevels waartussen een smal middendeel met liggend ovaal venster. Beide puntgevels zijn voorzien van een gemetseld ruitmotief in de top en drie gekoppelde zesruits ramen (Engelse invloed) waaronder geometrisch siermetselwerk in de vorm van liggende rechthoeken die om en om verdiept zijn aangebracht. De parterre heeft rechts drie gekoppelde ramen met vierruits bovenlicht, links een erker met in de voorzijde een vergelijkbaar driedelig venster en in de smalle zijkanten een smal raam met tweeruits bovenlicht, en in het midden een rondboogdeur voorzien van een meerruits rondboograam en een gemetselde omlijsting in rondboogvorm. Op de overgang naar de bredere voet van de deuromlijsting is hardsteen toegepast. Voor de deur ligt een stoeptrede, eveneens van hardsteen.
De rechterzijgevel (NO) heeft rechts een kruisvenster met vierruits bovenlicht en in het midden een door smalle zijlichten met tweeruits bovenlicht geflankeerde paneeldeur waarin een twaalfruits rondboograam. Boven de deur bevindt zich een getoogd deurkalf en een achtruits bovenlicht waarvan de dwarsroede de boogvorm van het kalf volgt. Links van de voormalige zij-ingang is een kelderkoekoek. Het blinde gevelvlak links van de zij-ingang wordt verlevendigd door een gemetseld ruitmotief. De lijstgoot boven de gevel wordt in het midden onderbroken voor een gemetselde dakopbouw voorzien van twee gekoppelde zesruits ramen en een plat dak.
De linkerzijgevel (ZW) heeft rechts een uitgemetseld rookkanaal waarvan de bredere en door een zadeldakvorm afgedekte basis geflankeerd wordt door twee smalle vensters. De rechthoekige serre links is voorzien van een plat dak met overstek en gekoppelde ramen met glas in lood bovenlichten.
In het midden van de achtergevel (NW) bevindt zich een voormalige keukenuitbouw met plat dak waartegen rechts een hoge vierkante schoorsteen van baksteen als genoemd. De linker helft van de parterre wordt door de aanbouw uit 1996 aan het oog onttrokken. Rechts bevindt zich een in een raam gewijzigde dubbele tuindeur met twee tweeruits bovenlichten. Boven de parterre is de achtergevel identiek aan de voorgevel, alleen ontbreekt siermetselwerk onder de twee driedelige vensters die evenals voor voorzien waren van zesruits ramen.

Waardering

Het pand Kerklaan 11 is van algemeen belang wegens architectuur- en cultuurhistorische waarde als merendeels gaaf bewaard gebleven dokterswoning uit het eerste kwart van de twintigste eeuw opgetrokken in nieuw-historiserende stijl. Tevens is het pand van belang als karakteristiek werk uit het oeuvre van de Haarlemse architect W. Robbers.