Verbouwplannen? Denk aan vogels en vleermuizen

De woonwensen van mensen en dieren liggen dicht bij elkaar. Sommige vogels en vleermuizen kiezen juist onze huizen als plek om hun jongen groot te brengen. Of als slaapplaats in de winter. Meestal weten we dat niet eens. Maar voor deze vogels en vleermuizen zijn onze huizen onmisbaar voor hun voortbestaan.

Als wij onze huizen gaan opknappen of isoleren, gaat dat vaak ten koste van bijvoorbeeld de:

• Huismus;
• Gierzwaluw;
• Gewone dwergvleermuis;
• Laatvlieger.

En dat is jammer! Niet alleen omdat deze soorten wettelijk beschermd zijn. Maar ook omdat zij heel nuttig zijn. Gierzwaluwen en vleermuizen zijn enorme goede insectenvangers. Zij vangen duizenden muggen per dag. Met de juiste stappen beschermen wij wel deze vogels en vleermuizen en behouden ze hun (broed)plek. 

Vogels

De gierzwaluw is voor nestplaatsen volledig afhankelijk van gebouwen en is in Nederland aanwezig vanaf eind april tot begin augustus. De huismus is het hele jaar in Nederland aanwezig. De nesten van de huismus zitten voornamelijk in gebouwen.

Maar ook begroeide gevels of schuttingen en dichte hagen zijn belangrijke schuilplaatsen. Ook de huiszwaluw maakt regelmatig nesten aan gebouwen. Ook soorten als kauw en spreeuw nestelen in gebouwen. Vogels zoeken koele plekken in een huis.

Vleermuizen

Sommige vleermuissoorten kiezen gebouwen als verblijfplaats. Denk vooral aan de:

• gewone dwergvleermuis.
• laatvlieger.
• gewone grootoorvleermuis
• baardvleermuis
• zeldzame meervleermuis
• tweekleurige vleermuis.

Zij zijn afhankelijk van beschikbare ruimtes. Die wisselen per seizoen. Soms zit er een enkel mannetje. Maar in de kraamperiode en in mindere mate ook in de winter kan het ook om grotere groepen gaan. Vleermuizen zoeken vaak de warme plekken in een huis.

Plekken waar deze soorten leven zijn wettelijk beschermd. Dat geldt voor alle vleermuissoorten tijdens het hele jaar en voor alle vogelsoorten tijdens het broedseizoen. 

Van de huismus en gierzwaluw zijn de nestlocaties ook buiten het broedseizoen beschermd. Houd hier dan ook rekening mee bij de planning van de werkzaamheden. 

Ziet u vroeg in de avond net voor het donker plotseling enkele vleermuizen boven uw tuin? Sta stil bij deze punten:

• Heeft uw woning open stootvoegen?
• Zit er ruimte tussen dakrand, gevelbekleding en gevel? 
• Zit er ruimte achter uw losse loodslab? 
• Heeft u een zolder? 

Ga daar op zoek naar sporen van donkere verkleuring of droge keuteltjes. Die wijzen op een vleermuisverblijfplaats.

Boeiboord en betimmering

Ruimtes achter boeiboorden, windveren en betimmering in de nok van een kopse gevel zijn ideaal voor vleermuizen. 

Houd een ruimte van 2 cm tussen betimmering en muur, die naar boven toe taps toeloopt tot 1 cm.

Nokvorst 

De opening onder de nokvorst kan de ingang zijn naar een nestplaats van de gierzwaluw. Ook vleermuizen maken hier graag gebruik van. Zoals de laatvlieger. 

Houd een ruimte onder de nokvorst open. Of plaats kasten voor de gierzwaluw en vleermuizen wanneer dit mogelijk is.

Klimplanten langs de gevel

Begroeide gevels kunnen een belangrijke schuil- en slaapplaats zijn voor de huismus en nestplaats voor de andere vogelsoorten. 

Laat de begroeiing zoveel mogelijk intact en plant nieuwe klimplanten. Scheelt ook weer stookkosten!

Gevelbetimmering 

Achter gevelbetimmering zitten vaak vleermuizen.

Zorg bij nieuwe gevelbetimmering ook voor ruimtes waar vleermuizen in weg kunnen kruipen. Of hang vleermuiskasten op de gevel. 

Spouw

Via stootvoegen of andere spleten kruipen gewone dwergvleermuizen graag in de spouw. Bij sommige huistypes nestelt de huismus ook in de spouw.

Metsel vleermuis- of vogelkasten in of hang ze op aan de gevel. Ook kunt u de spouw weer toegankelijk maken.

Schoorsteen

De kauw nestelt regelmatig in toegankelijke schoorstenen. Onder het (lood)beslag en in dubbelwandige schoorstenen kunnen dwergvleermuizen en laatvliegers zitten. Via openingen kruipen grootoorvleermuizen onder de dak- of nokpannen. 

Maak de schoorsteen geschikt. Een open stootvoeg is voldoende om vleermuizen toegang te geven tot dubbelwandige schoorstenen. Of bied een extra schil rondom de schoorsteen of ruimte onder de loodslabben.

Dakpannen

Onder dakpannen kunnen nesten zitten van de huismus, spreeuw of gierzwaluw. Ook vleermuizen zoals de laatvlieger en gewone grootoorvleermuis kunnen hier verblijven.

Speciale dakpannen bieden ruimte voor vogels en vleermuizen. Tenzij het dak is geïsoleerd, kies dan voor inmetselkasten. Laat voor vleermuizen ook een ruimte tussen dakpannen en dakbeschot open en toegankelijk.

Goot

De huiszwaluw maakt zijn nest graag onder de dakgoot. In de gootbetimmering zelf kunnen vleermuizen zitten. Met kunstnesten kunt u de huiszwaluw helpen. 

Maak zelf een vleermuisverblijf door onder de goot een ruimte van ten minste 2 cm breed open te houden.

Dakoverstek

Ruimtes tussen de dakoverstek en de muur worden door vleermuizen gebruikt als toegang tot de spouw. Onder de onderste rijen dakpannen zitten vaak nesten van de huismus. Laat onder de dakoverstek een ruimte open van ten minste 2 cm breed.

Plaats een Vogelvide® over de breedte van de woning of maak de vogelschroot een dakpan hoger vast. De huismus kan daar dan nestelen zonder onder dakpannen te komen.