Kunst in Heemskerk

Waar staat welk kunstwerk in Heemskerk? Dat ziet u in de digitale kaart. Hierop staan alleen de kunstwerken die in bezit van ons zijn en u tegenkomt in de openbare ruimte. Bij de kunstwerken geven we extra informatie, bijvoorbeeld over de kunstenaar. U kunt ook een deel van de kunstwerken bekijken in de databank hieronder.

Kunstkaart

Databank kunst

Streetcourt Broekpolder
Titel Streetcourt Broekpolder
Naam kunstenaar Maurer United Architects
Locatie Vlaskamp, Broekpolder
Jaartal 2005
Over dit kunstwerk De Universiteit van Amsterdam heeft onderzoek gedaan naar de geschiedenis van de Broekpolder. Opgravingen brachten aan het licht dat de grond al vanaf 1700 vC. bewoond was door boeren. In en rond wat nu het park is heeft ooit een drietal 'boerderijen' gestaan, zo brachten grondscans aan het licht. Er liep ook een kreek doorheen, een overblijfsel van het Oer-IJ dat zich had teruggetrokken.
Besloten werd in het parkgedeelte niet te graven: dit zou worden overgelaten aan de archeologen van de toekomst. Het heeft nu de status van archeologisch monument en is het groene hart van de Broekpolder: park De Vlaskamp.
De groene vlakte van het park was een mooie aanleiding voor een kunstwerk. Als je een kunstopdracht ziet als een recept, waren de ingrediënten niet de makkelijkste om te gebruiken. Aan de ene kant van het park verrijst de Citadel, als ware het een oud vestingstadje. Ertegenover in het park, zitten onder de grond in het park wellicht historische bodemschatten. Wat kan een kunstwerk dan zijn? De vraag om een voorziening voor jongeren in het park bracht het antwoord. Met nieuwe geschiedenis naast het park en echte geschiedenis onder de grond, kon op de grond alleen maar iets van nu komen. De jongeren wilden skaten, zo bleek. Het project kreeg de werktitel ‘skatekreek’.
Zoeken naar een kunstenaar die zoiets kan maken is niet zo gemakkelijk. Bovendien zijn er vele manieren van skaten. Welke soort zouden de jongeren willen?
Als kunstenaars werd het architectenduo Marc en Nicole Maurer aangetrokken. Zij hadden hun sporen al verdiend in het doen van onderzoek naar skate-cultuur en –architectuur.
Zij startten een onderzoek onder jongeren uit Beverwijk en Heemskerk: hoe wilden ze skaten? De jongeren wilden ‘street’ skaten. Halfpipes waren er al genoeg in de buurt. Sara Domogala legde het onderzoek vast op film.
Maurer United Architects (MUA) maakte een ontwerp waarin alle ingrediënten samen kwamen. Het kunstwerk is een langgerekt blok waar je ‘street’ op kunt skaten. Het lijkt op het opgegraven fundament van een enorm bouwwerk, zoals daar misschien wel ergens onder de grond te vinden is. Ook aan de toekomstige archeologen is gedacht: om hen voor een raadsel te stellen, is in het beton van het kunstwerk af en toe plastic speelgoed meegegoten. Zoals de huizen in de Citadel met hun historische gevels van binnen alle moderne gemakken hebben, zo verraadt het kunstwerk aan de binnenkant ook dat het niet echt oud is. Het kunstwerk kreeg de naam Streetcourt Broekpolder.
Het gegeven van het park als archeologisch monument was niet alleen inhoudelijk inspiratie, maar leverde ook een technisch vraagstuk op. Om de eventuele bodemschatten te bewaren, mag de gronddruk van de elementen in het park niet te groot zijn. Anders wordt de grond immers op elkaar gedrukt en toekomstige vondsten verpletterd. Hoe leg je een betonnen element van 54 meter lang en 8 meter breed op een plek waar niets op de grond mag liggen? MUA vond een passende technische oplossing: de Streetcourt Broekpolder drijft op een bed van polystyreen schuim! De combinatie beton en schuim doet het gemiddelde soortelijk gewicht dalen en houdt de gronddruk neutraal.
Het project is nauw overleg met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en Bureau Adrichem, verantwoordelijk voor het groen ontwerp, ontwikkeld. Door het sociale aspect, het technische hoogstandje en de kwaliteit van het uiteindelijke kunstwerk heeft de Stichting Kunst in de Openbare Ruimte (SKOR) dit project als uniek betiteld en het voorbeeldproject in hun landelijke database. De Mondriaan Stichting heeft om dezelfde redenen het project financieel ondersteund.
 
Hoe neem je een skatevoorziening beter in gebruik dan met een skatefeestje? In samenwerking met hun skatecontacten heeft MUA een ‘skateclinic’ georganiseerd, een demonstratie van wat er op de streetcourt allemaal mogelijk is en een mooie ontmoeting tussen profs en beginners. Op internetfora waar skaters chatten werd de streetcourt aangekondigd en in Amsterdam werd er een expositie aan gewijd in creatieve broedplaats Wittenplaats 27 in Amsterdam, die werk tonen van hedendaagse kunstenaars op het gebied van urban culture.  De Streetcourt Broekpolder is dan ook een begrip in Noord-Holland. Ook skaters uit de regio komen de baan proberen.
Is de streetcourt een skatevoorziening? Is het een kunstwerk om op te skaten? Is het een element in het landschap dat symbool staat voor hoe wij mensen het landschap in cultuur brengen? Het maakt niet zoveel uit. Er wordt gebruik van gemaakt. Door skaters, maar ook voor andere vormen van spel, door picknickende gezinnen, door volwassenen die elkaar ontmoeten in het park en even gaan zitten om bij te praten.
Is het belangrijk om de geschiedenis te kennen van de streetcourt? Ook niet. Maar het is wel leuk om af en toe te denken aan die archeologen in de toekomst die zich op hun achterhoofd staan te krabben wat die playmobil poppetjes te maken hebben met de fundamenten van dat langwerpige huis met die opmerkelijke slijtplekken op de hoeken…
Kunst vormt een uitstekend middel om eeuwen te overbruggen en in het nu even stil te staan bij het verleden
Guido Mauro
Consulent Cultuurlandschap en Archeologie
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
https://cultureelerfgoed.nl
Maurer United Architect
http://www.maurerunited.com
https://twitter.com/maurerunited

“Wij hebben niet een bepaalde stijl maar wel een specifieke ontwerp-houding: we zijn altijd op zoek naar de grenzen van ons vakgebied”.